เหรียญกษาปณ์สมัยรัชกาลที่ 4

1. เหรียญเงิน เฟื้อง/สลึง และเหรียญทองคำ กึ่งเฟื้อง พระแสงจักร - พระมหามงกุฎ - พระเต้า

เฟื้อง(เงิน)

สลึง(เงิน)

กึ่งเฟื้อง(ทองคำ)

ด้านหน้า ตราพระแสงจักร - พระมหามงกุฎ - พระเต้า


ด้านหลัง เรียบ

ขอบ เรียบ

เป็นเหรียญที่ทำด้วยมือ นับเป็นเหรียญแบนรุ่นแรกที่ออกใช้หมุนเวียนประมาณ พ.ศ. 2399
ราคา น้ำหนัก(กรัม) เส้นผ่าศูนย์กลาง(มม.)

เฟื้อง(เงิน) 1.85 12.5

สลึง(เงิน) 3.7 16

กึ่งเฟื้อง(ทองคำ) 1.0 12.5
2. เหรียญเงิน เฟื้อง/สลึง และเหรียญทองคำ เฟื้อง/สลึง พระมหามงกุฎ - กรุงเทพ

เฟื้อง(เงิน)

สลึง(เงิน)

เฟื้อง(ทองคำ)

สลึง(ทองคำ)

ด้านหน้า ตราพระมหามงกุฎ ขนาบด้วยลายช่อดอกไม้


ด้านหลัง "กรุงเทพ"

ขอบ เรียบ

เป็นเหรียญทำด้วยมือ ออกใช้ประมาณ พ.ศ. 2399



ราคา น้ำหนัก(กรัม) เส้นผ่าศูนย์กลาง(มม.)

เฟื้อง(เงิน) 2.0 15

สลึง(เงิน) 3.8 20

เฟื้อง(ทองคำ) 1.8 15

สลึง(ทองคำ) 3.8 20
3. เหรียญทองแดง เงิน ทองคำ บรรณาการ

สองสลึง(ทองแดง)

เฟื้อง(เงิน)

สลึง(เงิน)

บาท(เงิน)

พัดดึงส์(ทองคำ)

ด้านหน้า เป็นรูปพระมหามงกุฎเปล่งรัศมี มีฉัตรกระหนาบสองข้าง พื้นเป็นลายกิ่งไม้


รอบวงขอบมีดาว โดยดาวดวงหนึ่งแทนราคา 1 เฟื้อง

ด้านหลัง เป็นรูปช้างหันหน้าไปทางซ้ายยืนอยู่กลางจักร

รอบวงขอบชั้นนอกมีดาวบอกราคา จำนวนเท่ากับด้านหน้า

ขอบ มีเฟือง ยกเว้นชนิดราคา พัดดึงส์ และเฟื้อง

เป็นเหรียญที่สร้างโดยเครื่องจักรที่ใช้แรงคน ออกใช้ พ.ศ. 2400 - 2401

เครื่องจักรนี้เป็นราชบรรณาการจากกษัตริย์อังกฤษ จึงเรียกเหรีญเหล่านี้ว่าเหรียญบรรณาการ

มีการผลิตเหรียญบาท 30 ชั่ง(2,400 บาท) เงินย่อย 10 ชั่ง 10 ตำลึง(840 บาท) และเหรียญทองคำพัดดึงส์ เล็กน้อย



ราคา น้ำหนัก(กรัม) เส้นผ่าศูนย์กลาง(มม.)

ไพ(ทองแดง) ไม่มีข้อมูล 12

สลึง(ทองแดง) ไม่มีข้อมูล 20

สองสลึง(ทองแดง) ไม่มีข้อมูล 29

ไพ(เงิน) ไม่มีข้อมูล 12

เฟื้อง(เงิน) 2.0 14

สลึง(เงิน) 3.9 20

กึ่งบาท(เงิน) ไม่มีข้อมูล ไม่มีข้อมูล

บาท(เงิน) 15.5 31

พัดดึงส์(ทองคำ) 2.15 16
4. เหรียญ ดีบุก/ทองแดง(ปี 2405/2409)/ทองเหลือง//ทองแดง(ปี 2403/2406)/โลหะขาว/เงิน/ทองคำ พระมหามงกุฎ - พระแสงจักร

โสฬส(ดีบุก)

อัฐ(ดีบุก)

ภาพขยาย

โสฬส(ทองแดง)

อัฐ(ทองแดง)

เสี้ยว(ทองแดง หนา)

ซีก(ทองแดง หนา)

เสี้ยว(ทองเหลือง หนา)

ซีก(ทองเหลือง หนา)

ซีก(ทองแดง บาง)

สองบาท(ทองแดง หนา)

เฟื้อง(โลหะขาว)

สองสลึง(โลหะขาว)

สี่บาท(โลหะขาว)

เหรียญเงิน กึ่งตำลึง, บาท, กึ่งบาท, สลึง, เฟื้อง, กึ่งเฟื้อง, ตามลำดับ

ขยายช้างใหญ่

ขยายช้างเล็ก

พัดดึงส์(ทองคำ)

กึ่งเฟื้อง(ทองคำ)

เฟื้อง(ทองคำ)

บาท(ทองคำ)

กึ่งตำลึง(ทองคำ)

ด้านหน้า เป็นรูปพระมหามงกุฎเปล่งรัศมี มีฉัตรกระหนาบสองข้าง พื้นเป็นลายกิ่งไม้


เหรียญ ทองแดง(ปี 2403/2406)/โลหะขาว/เงิน/ทองคำ รอบวงขอบมีดาว โดยดาวดวงหนึ่งแทนราคา 1 เฟื้อง

เหรียญ ดีบุก/ทองแดง(ปี 2405/2409)/ทองเหลือง ไม่มีดาว

ด้านหลัง เป็นรูปช้างหันหน้าไปทางซ้ายยืนอยู่กลางจักร

เหรียญ ทองแดง(ปี 2403/2406)/โลหะขาว/เงิน/ทองคำ รอบวงขอบชั้นนอกมีดาวบอกราคา จำนวนเท่ากับด้านหน้า

เหรียญ ดีบุก/ทองแดง(ปี 2405/2409)/ทองเหลือง ริมขอบมีอักษรไทยบอกราคาอยู่ด้านบน อักษรจีนอยู่ด้านล่าง

ด้านซ้ายเป็นเลขอารบิค(เป็นเศษส่วน) ด้านขวาเป็นอักษรโรมัน "F" หมายถึงเฟื้อง





ราคา โลหะ ปี กรัม มม. ขอบ หมายเหตุ

โสฬส ดีบุก 2405/2407 3.62 23 เรียบ -

อัฐ ดีบุก 2405/2407 7.61 29 มีเฟือง/เรียบ ช้างใหญ่/ช้างเล็ก/วงรีรอบมงกุฎ

โสฬส ทองแดง 2405 ไม่มีข้อมูล 23 ไม่มีข้อมูล -

อัฐ ทองแดง 2405 ไม่มีข้อมูล 29 ไม่มีข้อมูล -

เสี้ยว ทองแดง 2408 8.3 21 เรียบ หนา 3 มม.

ซีก ทองแดง 2408 15.8 29 เรียบ หนา 3 มม.

เสี้ยว ทองเหลือง 2408 ไม่มีข้อมูล 21 ไม่มีข้อมูล แบบหนา

ซีก ทองเหลือง 2408 ไม่มีข้อมูล 29 ไม่มีข้อมูล แบบหนา

เสี้ยว ทองแดง 2409 3.9 21 เรียบ บาง 1.5 มม.

ซีก ทองแดง 2409 7.5 29 เรียบ บาง 1.5 มม.

ไพ ทองแดง 2403 ไม่มีข้อมูล 14 ไม่มีข้อมูล -

เฟื้อง ทองแดง 2403 ไม่มีข้อมูล 16 ไม่มีข้อมูล -

สลึง ทองแดง 2403 ไม่มีข้อมูล 20 ไม่มีข้อมูล -

สองบาท ทองแดง 2406 ไม่มีข้อมูล 37 ไม่มีข้อมูล มีทั้งหนาและบาง

ไพ โลหะขาว 2403 ไม่มีข้อมูล 14 ไม่มีข้อมูล -

สองไพ โลหะขาว 2403 ไม่มีข้อมูล 13 ไม่มีข้อมูล -

เฟื้อง โลหะขาว 2403 ไม่มีข้อมูล 16 ไม่มีข้อมูล -

สลึง โลหะขาว 2403 ไม่มีข้อมูล 20 ไม่มีข้อมูล -

สองสลึง โลหะขาว 2403 ไม่มีข้อมูล 27 ไม่มีข้อมูล -

บาท โลหะขาว 2403 ไม่มีข้อมูล 31 ไม่มีข้อมูล -

สองบาท โลหะขาว 2406 ไม่มีข้อมูล 37 ไม่มีข้อมูล -

สี่บาท โลหะขาว 2407 ไม่มีข้อมูล 45 ไม่มีข้อมูล -

กึ่งเฟื้อง เงิน 2403 1.00 13 เรียบ มี ช้างใหญ่และช้างเล็ก

เฟื้อง เงิน 2403 1.94 16 เรียบ -

สลึง เงิน 2403 3.71 20 เรียบ -

กึ่งบาท เงิน 2403 7.54 27 เรียบ -

บาท เงิน 2403 15.33 31 เรียบ -

กึ่งตำลึง เงิน 2406 30.0 37 เรียบ มีทั้งหนาและบาง

พัดดึงส์ ทองคำ 2403 1 เฟื้อง 1 วิศางค์ ไม่มีข้อมูล เรียบ -

กึ่งเฟื้อง ทองคำ 2406 1.00 13 เรียบ -

เฟื้อง ทองคำ 2406 1.94 16 เรียบ -

สลึง ทองคำ 2406 3.71 20 เรียบ -

กึ่งบาท ทองคำ 2406 7.54 27 เรียบ -

บาท ทองคำ 2406 15.33 31 เรียบ -

กึ่งตำลึง ทองคำ 2406 30.0 37 เรียบ -

5. เหรียญทองคำ ทศ พิศ พัดดึงส์

หมายเหตุ น้ำหนักบนรูปกับในตารางไม่ตรงกัน

ขยายช้างธรรมดา

ขยายช้างทรงเครื่อง

ด้านหน้า เป็นตราพระมหามงกุฎยอดเปล่งรัศมี มีฉัตรกระหนาบสองข้างอยู่ในวงกรอบ

เหรียญ ทศและพิศ มีลายกระหนกอยู่ระหว่างฉัตรและยอดพระมหามงกุฎ

ส่วน พัดดึงส์ มีลายกระหนกอยู่ทั้งในและนอกฉัตร

ด้านหลัง เป็นรูปช้างยืนแท่นหันหน้าไปทางซ้ายยืนอยู่กลางพระแสงจักร

ขอบ มีเฟือง

ออกใช้ พ.ศ. 2406

พัดดึงส์(32 อันเป็น 1 ชั่ง) มึค่า 2.50 บาท หรือ 1 ตำลึงจีน

พิศ(20 เหรียญเป็น 1 ชั่ง) มีค่า 4 บาท หรือ 1 ตำลึง

ทศ(10 เหรียญเป็น 1 ชั่ง) มีค่า 8 บาท หรือ 2 ตำลึง



ราคา น้ำหนัก(กรัม) เส้นผ่าศูนย์กลาง(มม.) หมายเหตุ

พัดดึงส์ 1.90 16 -

พิศ 3.10 17 มีช้างธรรมดาและช้างทรงเครื่อง

ทศ 8.00 22 -
6. เหรียญกษาปณ์ที่ระลึก ทองแดง เงิน ทองคำ พระมหามงกุฎ - กรุงสยาม (เหรียญแต้เม้งทงป้อ)

สี่บาท(ทองแดง)

สี่บาท(เงิน)

สี่บาท(ทองคำ-เส้นคู่)

สี่บาท(ทองคำ-เส้นเดียว)

ด้านหน้า เป็นตราพระมหามงกุฎยอดเปล่งรัศมี มีฉัตรกระหนาบสองข้าง พื้นเป็นลายกิ่งไม้

มีดาวบอกราคาอยู่ริมขอบ 32 ดวง (เป็น 32 เฟื้อง หรือ 4 บาท)

รอบวงขอบมีลายเกสรดอกไม้สองชั้น

ด้านหลัง เป็นลายแก้วชิงดวง มีคำว่า "กรุงสยาม" อยู่กลาง

นอกลายมีอักษรจีนสี่ทิศ อ่านสำเนียงจีนแต้จิ๋วว่า "แต้ เม้ง ทง ป้อ"

ซึ่งคำว่า "แต้เม้ง" หมายถึงประปรมาภิไธยของ ร. 4 ส่วนคำว่า "ทงป้อ" แปลว่า เงินตรา

สำหรับลายแก้วชิงดวงเส้นคู่ มีเกสรดอกไม้ชั้นเดียวรอบวงขอบเหรียญ

ส่วนลายแก้วชิงดวงเส้นเดียว ไม่มีเกสรดอกไม้รอบวงขอบ

ขอบ เรียบ

ออกใช้ พ.ศ. 2407

เป็นเหรียญกษาปณ์ที่ระลึกในงานพระราชพิธีเฉลิมพระชนพรรษาครบ 5 รอบ



ราคา(โลหะ) น้ำหนัก(กรัม) เส้นผ่าศูนย์กลาง(มม.) หมายเหตุ

4 บาท(ทองแดง) ไม่มีข้อมูล 45 -

4 บาท(เงิน) 60.77 45 -

4 บาท(ทองคำ) 60.77 45 -

ปัจจุบันนี้เหรียญปลอมออกมาเยอะมากๆการจะซื้อขายต้องดูด้วยความด้วยความระมัดระวัง

 

ที่มา : http://prarayong.blogspot.com/